In 1979 en 1980 vonden grootschalige
opgravingen plaats op twee locaties aan de Markerwaardweg in Opperdoes.
De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek besloot tot het
doen van deze opgravingen omdat archeologische vondsten bedreigd werden
door grootschalige ruilverkavelingen in West-Friesland.
De opgravingen,
Opperdoes-Noord en Opperdoes-Zuid, leverden een enorm aantal
grondsporen en vondsten op die nu zijn uitgewerkt en gepubliceerd. De
opgravingen van Opperdoes leveren belangrijke nieuwe inzichten op over
het leven van laat-prehistorische gemeenschappen in de dynamische
omgeving van West-Friesland.
Uit de analyse van de archeologische vondsten blijkt dat
men in de late prehistorie zo’n 1500 jaar aansluitend in Opperdoes
heeft geleefd, in een regio die door de invloed van het water flinke
uitdagingen kende. Zo werd in Opperdoes-Zuid een bijzondere
huisplattegrond ontdekt uit de Midden-Bronstijd (omstreeks 1700 v.
Chr.) van een ruim 20 meter lange boerderij. Dit is de oudste
bronstijdplattegrond uit West-Friesland die tot nu toe gevonden is.
Tussen ca. 1200 en 1000 v. Chr. (Midden-Bronstijd en begin Late
Bronstijd) wordt het steeds natter in de regio West-Friesland doordat
een open verbinding met de zee (nabij het huidige Bergen) dicht is
geraakt. Er ontstaat daardoor een uitgestrekt hoogveen. Er worden in
deze tijd huisplaatsen ingericht omgeven door een greppelsysteem dat
vrij strak om de boerderijen heen was gegraven.
Ook uit latere tijd stammen veel sporen van greppelsystemen. Zo zijn in
Opperdoes-Zuid uit de periode tussen 1000 en 800 v. Chr. binnen een
indrukwekkende omgreppeling sporen van twee boerderijen teruggevonden.
Na enkele generaties zonder bewoning zijn het mensen van Wieringen en
Texel die in de Vroege IJzertijd (800-500 v. Chr.) naar Opperdoes
trekken. Dit kan worden afgeleid uit de resten van aardewerk. Uit deze
periode werden vele kuilen en diepe waterputten op de terreinen
gevonden.
Na deze periode bleef het gebied lange tijd onbewoond, vermoedelijk
doordat de omgeving te nat werd voor bewoning. Enkele eeuwen
later, zo rond 200 v. Chr., wordt het gebied op grote schaal in cultuur
gebracht. De omgeving van Opperdoes is dan nog steeds waterrijk, maar
op de goed ontwaterde hoogte van Opperdoes was het kennelijk nog steeds
goed toeven.
Noord-Hollandse
Archeologische
Publicaties-15
|